Aile - Evlilik - Çift Dizimi Terapisi

Aile Evlilik Çift Dizimi Terapisi Nedir?

Aile ya da daha önceki nesillerde yaşanan göç, travma, yok sayma, haksızlık vb. travmatik olaylar hem sistemik hem de biriktirilmiş duygular ve davranışlar olarak ortaya çıkmaktadır. Kişi geçmişte yaşanan bir olaya takılı kaldı ise bunun farkedilmesini amaçlar ve çözülmesinde daha aktif rol almasını sağlamak temel amaçtır. Grup çalışması şeklinde ve belirli aralıklarla yapılır.
Aile dizimi terapisi, 1990’lı yıllarda Alman psikoterapist Bert Hellinger tarafından ortaya atılan bir psikoterapi yöntemidir. Aile dizimi terapisinin çıkış noktası, bireylerin kuşaklar öncesinden başlayarak ailelerindeki bireyler ile görünmez bir bağ ile bağlı olduğudur. Bu bağ, bireylerin yaşadıkları olayları, başına gelenleri, geçirdiği psikolojik rahatsızlıkları etkilemektedir. Yani ailelerinde kuşaklar öncesinde yaşanan olaylar dahi bireylerin bugünkü hayatını etkilemekte ve değiştirmektedir. Aile dizimi terapisine göre, aile içerisinde yaşanan olumsuzluklar aile fertlerinin DNA’larına kazınmakta ve bu şekilde nesilden nesle aktarılmaktadır. Bu anlayışa göre bireyleri, doğdukları aileler şekillendirmekte ve bugün oldukları kişi haline getirmektedir.

Ailelerde ani ve travmatik ölüm, kaza, intihar, şiddet, suç işleme, kürtaj, anne-babanın rolü gibi ailenin derinden etkilenmesine neden olan olumsuz olayların yaşanması, aile sisteminde bozulmalara veya aile dizimin de kopukluklara neden olmaktadır. Aile dizimdeki bu bozulmalar ve kopmalar, aile üyelerinin ve gelecek kuşaklardaki aile üyelerinin kaderlerini derinden etkilemektedir.

Aile dizimi terapisi, aile içerisinde yaşanan olaylar neticesinde oluşan bozulmaların ve kopmaların psikolojik problemlerin temelini oluşturduğu düşüncesini benimsemektedir. Bu durumun iyileştirilmesi için ise, aile dizi terapisi uygulanarak bireylerin ailelerine içsel olarak geri götürülmesi ve aileleri ile kendi iç dünyalarında barışmaları sağlanmaya çalışılmaktadır. Aile dizi terapisi uygulanarak, aile sisteminde meydana gelen yıkılmalar ve kopmaların onarılması amaçlanmaktadır. Bu onarım ve aile bireyleri ile barışmanın gerçek dünya ile ilişkisi yoktur yani somut bir barışma ve onarımdan söz edilemez. Bu süreç, bireylerin içlerinde yaşadıkları ve gerçekleştirdikleri bir onarım ve barışma sürecidir.

Aile dizimi terapisinde, bireylerin aile fertleri ile olan ilişkisi yeni baştan, temiz bir şekilde oluşturulmaya çalışılmaktadır. Bireylerin aile sistemindeki sorunlar sebebiyle yaşadıkları, korku, kaygı, güvensizlik, özgüven eksikliği, öfke, saldırganlık, soğukluk gibi duygular, terapi sürecinden sonra yerini kendine ve aile bireylerine güven, sıcaklık, daha yüksek özgüven, daha uyumlu davranışlara bırakacaktır. Böylece aile dizimi terapisi ile birlikte bireylerin iç huzuruna kavuşmaları sağlanmış olacaktır.

Aile dizimi terapisi ile birlikte, aile sistemindeki bozulmaların ve kopmaların neden olduğu düşünülen kaygı bozukluğu, kişilik bozukluğu, takıntılar gibi birçok psikolojik rahatsızlığın çözümü getirilecek ve bireylerin iyileşmesi sağlanmış olacaktır. Aile dizimi terapisi, bireysel terapi, grup terapisi gibi terapi yöntemleri ile birlikte uygulanabilmektedir.

Aile Dizimi Terapisinde Aile Sisteminin Zedelenmesine Neden Olan Travmatik Olaylar
Aile dizimi terapisi, temelinde aileler arasındaki sistemin zedelenmesi, bozulması ve kopması durumunun nesiller boyunca aktarılması ve bireylerin hayatlarını etkileyebilmesi bulunmaktadır. Aile dizimi terapisinin geliştiricisi Hellinger, “Ordnung der Liebe” yani “Sevgi Düzenleri” isimli kitabında aile sisteminin veya kitaptaki ismiyle soyağacının zedelenmesine yol açan travmatik olayları açıklamıştır. Hellinger’a göre soyağacında yaşanan ve aile sistemini zedeleyen travmatik olaylar şöyledir;

Cinayet
İntihar etme
Ani ölüm
Aldatılma
İsteksiz/ gönülsüz birliktelik
Terk edilme
Tecavüz, taciz
İşkenceye maruz kalma
Boşanma
Evlilik dışı çocuk sahibi olma
Düşük yapma
Kürtaj
Evlatlık verilme veya verme
Doğuştan gelen zihinsel ve bedensel rahatsızlıklar

Aile dizimi, aile fertlerince yapılan olumsuz durumların nesillerden nesle aktarılması ve en nihayetinde şimdiki zamanda psikolojik veya fiziksel sorunlar olarak kendini göstermesi olarak açıklanabilir. Örneğin, kişinin büyük dedelerinden biri bir cinayet işlemiştir ve bu cinayetin suçluluk duygusu aile bağları sayesince nesillerce aktarılarak en sonunda depresyon olarak kişide kendini göstermektedir. Yani kişi büyük dedesinin yaptığı bir suçun bedelini kendisi ödemektedir. Bir başka örnekte ise kadın sevgilisi tarafından aldatılmıştır. Daha sonra başka biriyle evlenen kadının bir de çocuğu olmuştur. Kadının yaşadığı bu yoğun, acı dolu deneyim başka bir adamdan yapılmış olsa dahi çocuğa geçmekte ve çocuk hiçbir zaman karşı cinsine güven duymamakta, hep şüphe duygusu ile yaşamaktadır.

Aile Dizimi Terapisinin Amacı
Bert Helliger’ın geliştirdiği aile dizimi terapisi, bireylerin aileleriyle içsel dünyalarında barışmalarını sağlamayı ve aile sisteminin bozulmuş yanlarını onarmayı hedeflemektedir. Bunun yanında aile bireylerin yaşının, cinsiyetlerinin, yaşayıp yaşamadığının, bu bireylerin nerede ve hangi zaman diliminde yaşadığının bir önemi yoktur.

Aile diziminin yapılması, terapi sürecinin olmazsa olmaz parçasıdır. Bu dizilimi yapabilmek için aile sisteminde dışlanan (olumsuz olaylara sebep olan) kişinin yerinin kendisine geri verilmesi gerekir. Bu geri verme genellikle bir sandalye ile görsel şeklini bulmaktadır. Aile dizimi yapılan bireyin karmaşık aile bağları ortaya çıkarılır ve kişi ailede kendini kiminle özdeşleştiriyor ise bunun farkına varır. Bireylerin kendilerini özdeşleştirdikleri kişiden farklı bir birey olduklarını fark etmeleri için şan verilir. Bireyler, özdeşleştikleri kişi ile aralarındaki farkı keşfedemezlerse, başarılı olana kadar çalışma devam eder. Bireyin ailesinde önceden yaşamış nesiller ile arasında bağ kurabilmesi ve karışık olan bağları çözebilmesi için bir aracı bulunur.

Aile dizimi terapisi nasıl yapılır?
Aile dizimi terapisi, bireysel ve grup terapi şekilleri ile birlikte yapılabilmektedir. Aile dizimi terapi yöntemi uygulanırken eğer grup terapisi ile yapılıyor ise aile dizimi yapılan kişinin kendisini, dizimdeki akrabalarını ve izleyicileri temsil edecek kişilere ihtiyaç vardır. Bu sebeple terapinin en az 10 kişi ile yapılması uygundur. Bu sayı aile dizimindeki kişilere göre azalmakta veya artmaktadır. Aile dizimi terapisi eğer bireysel terapi şeklinde yapılıyor ise, kişinin akrabalarının yerine terapist geçmekte ve terapist sürekli olarak aile fertleri arasında yer değiştirmektedir. Bireysel seanslarda ayrıca aile fertleri yerine koyabilmek için oyuncak bebeklerde kullanılmaktadır.

Aile dizimi terapisi sırasında, kişinin kendisini ve ailesindeki bireyleri temsil edenler, psikolojik rahatsızlıkları, duygu durumlarını yansıtmaya çalışırlar. Terapi esnasında aile bireyleri birbirlerine olan duygularını ve iletişimlerini ele alarak, aralarında ortaya çıkan olumsuzluklar üzerine konuşurlar. Bu konuşmalarda aile dizimi yapılan bireyin olumsuz duygu ve düşüncelerinin pozitife çevrilmesi için uğraşılır. Aile dizimi terapisi sırasında, aile fertlerinin birbirlerine duygu ve düşüncelerini açabilmesi ve bu duygu, düşünceleri anlayabilmesi, iletişim kurarken neler yapacağına dikkat etmesi ve bilinçlenmesi gerekmektedir.

Aile dizimi terapisi, bireylerin kendilerini ve aile fertlerini sandalyelere/koltuklara dizmesi ve bu sandalyeleri/koltukları konumlandırılması ile yapılıyor. Bireylerin bu sandalyeleri konumlandırış biçimi, aile fertleri ile ilişkileri ve sorunları hakkında da bilgiler içeriyor. Örneğin kişi, baba, abla, abi, anneanne, babaanne gibi koltukları yan yana diziyor ancak anne koltuğunu kendisinden ve diğer aile fertlerinden daha uzak bir yere yerleştiriyor ise o kişinin annesi ile sorunlar yaşadığı ve ilişkisinin iyi olmadığı anlamına geliyor.

Aile dizimi terapisi hangi psikolojik sorunlarda kullanılır?
Aile dizimi terapisi, bireylerin atalarından miras kalan olumsuz olaylar sonucu yaşadıkları psikolojik sorunların çözümünde kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. Bu terapi yönteminin kullanıldığı alanlar, depresyon, yaygın kaygı bozukluğu, yeme bozukluğu, uyku bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, fobiler, kadın- erkek ilişkilerindeki sorunlar gibi psikolojik rahatsızlıklar olabileceği gibi, kanser, sindirim, sinir, problemlerinde de kullanılmaktadır. Aile dizimi terapisinin fiziksel rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmasının sebebi, aile fertlerinin yaşamış olduğu olumsuz ve kötü olayların etkilerinin psikolojik durum kaynaklı fiziksel hastalıklar şeklinde de çıkabilmesidir.

Bu terapi yöntemi ile bireyler hem sorunlar kurtulma şansına hem de aile fertleriyle olan sorunlarını çözerek, onlarla daha iyi bir iletişim kurma şansına sahip olmaktadır.

Aile dizimi terapisi ayrıca yaşanan maddi olumsuzlukları çözebilmek içinde kullanılmaktadır. Bireylerin yaşadıkları maddi zorluklar, işlerinde başarılı olamaması, iflas etmesi, istedikleri pozisyona gelememesi gibi olumsuzlukların altında ailesinde yaşanmış olan olumsuz olaylar yatıyor olabilir. Örneğin, bir kişinin sürekli olarak yaptığı veya açığı her işte iflas etmesi, geçmişe atalarının bir hırsızlık olayına karışması olabilir. Bu sebeple aile dizi terapisinin uygulanması, bireylerin maddi konulardaki tıkanıklıklarını açmalarına yardımcı olabilmektedir.

Kimler aile dizimi terapisine gitmeli?
Aile dizimi terapisini kimler uygular?
Aile dizimi terapisini aile dizimi terapisi eğitimi almış ve bu alanda uzman olmuş kişiler uygulayabilirler. Bu terapi yöntemi, diğer psikoterapilerden farklı bir şekilde uygulandığı için özel bir eğitim gerektirmektedir.
Aile dizimi terapisi kaç kişi ile yapılır?
Aile dizimi terapisi ne kadar sürer?
Aile dizimi terapisinin faydaları nelerdir?
Aile dizimi terapisi ile kaç kuşak önceye gidilebilir?
Aile dizimi terapisi ile diğer psikoterapi seçenekleri arasındaki fark nedir?
Aile dizimi terapisi işe yarıyor mu?
Aile dizimi terapisi hangi rahatsızlıklarda kullanılabilir?
Aile dizimi yalnızca insanlarda görülen rahatsızlıkların tedavisinde mi kullanılır?